W tym artykule opiszę w zarysie anatomię i fizjologię przewodu pokarmowego, przemianę spożywanej żywności w Energię Qi i inne potrzebne do życia Substancje Podstawowe.
Dietetyka tradycyjnej chińskiej medycyny widzi wszystkie narządy związane z
przyjmowaniem, przetwarzaniem i
wydalaniem pokarmów i
napojów, jako tak zwany
Potrójny Ogrzewacz - San Jao. Potrójny
Ogrzewacz składa się z
Górnego, Środkowego i
Dolnego
Ogrzewacza.
Skonsumowana żywność na początku trafia do Środkowego Ogrzewacza. Następnie gruntownie przetworzona pojawia się w
Górnym
Ogrzewaczu, który kontynuuje ten proces i
zaopatruje cały organizm w
Qi, będące wynikiem pracy wszystkich trzech ogrzewaczy. Dolny Ogrzewacz jest odpowiedzialny za wydalanie niewykorzystanych resztek pokarmowych. Przed wydaleniem tych resztek Dolny Ogrzewacz odzyskuje z
otrzymanej ze Środkowego Ogrzewacza miazgi pokarmowej użyteczne substancje i
energie.
Funkcje
Potrójnego Ogrzewacza są bardzo skomplikowane, subtelne i
nie można ich opisać kilkoma zdaniami. Można je jednak łatwo przybliżyć trzema słowami: maceracja, mgła i
odprowadzanie. Maceracja zachodzi w
Środkowym Ogrzewaczu. Jest to rodzaj zupy z
pożywieniem w
Żołądku, podgrzewanej przez
Śledzionę. Mgła, to forma Qi z
jaką pracuje Górny Ogrzewacz, a
odprowadzanie, to główna funkcja Dolnego Ogrzewacza.
Do Środkowego Ogrzewacza należą
Żołądek i
Śledziona.
Górny Ogrzewacz, to
Płuca i
Serce.
Dolny Ogrzewacz, to
Wątroba,
Pęcherzyk Żółciowy,
Nerki,
Pęcherz Moczowy,
Jelito Cienkie i
Jelito Grube.
Z punktu widzenia trawienia najważniejsze są Żołądek i
Śledziona. Ta, wchodząca w
skład Środkowego Ogrzewacza para narządów
Zang Fu odpowiada za przyjmowanie i
wstępne, ale dość zaawansowane przetwarzanie żywności.
Tradycyjna chińska medycyna widzi Żołądek jako garnek w
którym następuje maceracja spożytych pokarmów i
napojów. Są one też rozkładane i
dzielone na części: czystą (qing) i
mętną (zhuo). Czystymi częściami zajmuje się Śledziona, która przesyła je do góry, a
mętne przekazywane są w
dół do
Jelita Cienkiego.
Zapamiętajmy, że do zapewnienia właściwego przebiegu procesu maceracji w
Żołądku potrzebne jest ciepło. Ciepło
Żołądka jest produkowane przez Śledzionę, ale konieczne jest też dostarczanie go z
zewnątrz, najlepiej poprzez spożywanie gotowanych oraz ciepłych pokarmów i
napojów.
Następnie Śledziona powoduje unoszenie czystych frakcji pożywienia do
Płuc, a
czystych frakcji płynów do
Serca. Czysta część pokarmów staje się w
Płucach podstawą do powstania Qi. Czysta część napojów staje się w
Sercu podstawą do powstania
Krwi.
Dalszymi transformacjami mętnej części płynów zajmuje się Jelito Cienkie, a
dalszymi transformacjami mętnej części pokarmów stałych Jelito Grube. Mętne części pokarmów stałych są transportowane w
dół i
wydalane przez Jelito Grube. Są to tak zwane mętne części mętnego stałego pokarmu. Zaś czyste części mętnego stałego pokarmu są w
Jelicie Grubym odzyskiwane. Stają się one pourodzeniowym paliwem dla
Yang Nerek lub dla ognia Ming Men.
Mętne części napojów są transportowane w
dół i
wydalane przez Pęcherz Moczowy. Są to tak zwane mętne części mętnych płynów. Zaś czyste części mętnych płynów są w
Jelicie Cienkim odzyskiwane, jako tak zwane gęste płyny ciała
Ye.
Jak widać tradycyjna chińska medycyna widzi trawienie, jako oddzielane czystych i
mętnych części spożywanych pokarmów i
napojów. Zajmuje się też odpowiednim ich przetwarzaniem, transportem i
wykorzystaniem.
Należy zapamiętać, że Żołądek, jako "garnek z
zupą " boi się suchości. Zupa musi być mokra, aby się nie przypaliła i
aby w
ogóle była zupą.
Śledziona z
kolei "boi sie" wilgotności. Jej nadmiar może przytłumić
Ogień Śledziony podgrzewający Żołądek i
powodujący macerację zupy i
destylację jej czystych i
mętnych frakcji.
Podsumowując:
- Żołądek musi być ciepły i
nawilżony.
- Śledziona nie lubi wilgotności.
Według niektórych starożytnych szkół medycyny chińskiej na tych dwóch prostych faktach opiera się nasze zdrowie.
Marian Nosal
Warszawa, 26 XI 2013 - 4 IX 2020
tradycyjnamedycynachinska.pl/dietetyka_tradycyjnej_chinskiej_medycyny/trawienie/index,pl.html
Zapraszamy też na Youtube: , FB oraz na Google+